Гэтая прыгажунька – цвёрдая, мелаваная, пухтаная, кіпцюрастая і неймаверна тэрапеўтычная кніжка. Не першы раз бяру яе са знарок пабудаванай высокай паліцы, гартаю, усміхаюся, вывучаю сябе і сусвет – нанова.
Так, Кусь-Кусяндра вывучае сябе. Цап – і яна даведваецца, што мае кіпцюры. Рррык – і зведвае свой голас, заўважае вострыя зубкі. Мне ў гэты момант кожны раз круціцца галава. Я ізноў у пустэчы чорнага космасу, ізноў нанова вывучаю-ствараю сабе, каб перамагчы небыццё аўтаматызму. (У мяне ёсць цела, і яно баліць. У мяне ёсць страўнік, і яго даўно не кармілі. У мяне ёсць сэрца… Але туды лепей пакуль не глядзець…)
Кусяндра пазнае і сусвет навокал, шукае сабе ў ім месца. Прыслухоўваецца да таго адзінага тук-тук, што ёй так патрэбна. І за колькі кароценькіх сказаў ты паспяваеш палюбіць гэтую дурнічку, трохі блытаючы яе з сабой – вы ж толькі што адначасова нарадзіліся, – і турбуешся: як гэта вам “нідзе не было месца”?!
А потым знаходзіш. А потым разумееш, дзе тут яна, а дзе ты. І праходзіш невялічкую тэрапеўтычную сесію, каб прыняць сабе і зрабіць практычныя высновы. І падымаешся, і ідзеш пыласосіць у разбураным сусвеце.
Што? Гэта для самых маленькіх? СУР’ЁЗНА? Вы мяне прабачце, але гэтую рэч кожнаму даросламу трэба даваць перачытваць хаця б раз на год, а лепей раз на месяц. І ўвогуле, дарослыя маюць права на прыгожыя кніжкі. А мастачка Святлана Міхалап ізноў зрабіла немагчымае: і кніжка – жывая, і кусяндраў – столькі, колькі нас з вамі, шукай сваю на форзацы. А якое тут фарматаванне тэксту! Ён павялічваецца разам з гучнасцю, закручваецца ў спіралі лютасці, крычыць на ўсю старонку “КУСЬ!” Дарослыя таксама маюць на гэта права! (І гэта я не толькі пра кніжку.)
Ну, а дзеткам усяго свету абавязкова: слухаць ад бацькоў, чытаць самім, як навучацца, перачытваць час ад часу. Кніжка – крахатулечка, але той напамін, што яна робіць, неверагодна важны. Мала навучыцца спазнаваць сябе, свае эмоцыі, разбірацца ў сваім стане. Мы забываемся на гэтую справу вельмі хутка. І таму вельмі важна ізноў і ізноў знаходзіць сябе ў скурцы невядомай істоты, якую трэба вывучыць і прывесці дадому.
P.S. Мая Кусяндра, напэўна, ужо рарытэтная – з апошняга накладу спачылага выдавецтва “Кнігазбор”. І як гэта ні сумна, ёсць у свеце і надзея (бо ёсць Надзея, хе-хе): Кусяндра жывей за ўсіх жывых і працягвае сваё жыццё ў выдавецтве “Папуры”. Шчыры дзякуй, шаноўныя, за прынятую эстафету. Кніжкі павінны жыць і лекаваць – насуперак усяму!
Часы нашы змрочныя, але ж дзеці гадуюцца, і шчасце, што для іх пішуцца кнігі – актуальныя, жывыя, шчырыя. Кнігі, якія не прыкідваюцца белымі і пухнатымі, а дапамагаюць размаўляць пра тое, што вакол, пра нашы эмоцыі і рэакцыі.
📙 “Кусь-Кусяндра” выйшла цяпер, калі штодзённае жыццё поўнае злосці, болю, трывогі, і яны ўжо проста не змяшчаюцца: ані ў дзецях, ані ў дарослых. Кожны з нас мае сваю Кусь-Кусяндру ўнутры.
👌 У кнізе ёсць інтрыга. У кнізе ёсць яркі цэнтральны персанаж. У кнізе ёсць неідэальнае дзіця і неідэальны дарослы. У кнізе тэкст і ілюстрацыі выдатна супрацоўнічаюць (я дзеля цікаўнасці паспрабавала ўявіць іншую Кусь-Кусяндру і – не змагла).
❤️ Думаю, можна нават скончыць лозунгам: Кусь-Кусяндру – у кожны дом! Бо, па-першае, гэта вельмі сваечасовая кніжка, па-другое – праект, які безумоўна варты падтрымкі. Творчы тандэм Надзеі Ясмінска і Святланы Міхалап – вельмі арганічны, і хочацца, каб гэта была не апошняя іх сумесная кніга (раней выходзіў цудоўны “Сподачак для цмока”).
Нажаль, далёка не ўсе дарослыя ўмеюць распазнаваць свае эмоцыі і, тым больш, прагаворваць іх. Што ж хацець ад дзяцей, чыя псіхіка ў сілу свайго развіцця яшчэ не здольная на такія “подзвігі”.
😐Менавіта таму вельмі важна з малых гадоў расказваць і называць эмоцыі, а таксама тлумачыць, што не бывае дрэнных ці добрых пачуццяў.
🥹У гэтым кантэкце хацелася б вылучыць кнігу беларускага аўтара @n_yasminska (Надзея Ясмінска). Праз кнігу вы даведаецеся пра злосць😬, якая жыве ўнутры дзяўчынкі і шкодным монстрыкам🤢 разбурае ўсё навокал.
😫Асабліва падабаецца, як мама рэагуе на тое, што адбываецца: яна не ігнаруе злосць дачкі, не сароміць, а, наадварот, дапамагае яе ўтаймаваць і накіраваць у патрэбнае рэчышча.
😱А яшчэ колер валасоў… У дзяўчынкі ружовыя, а ў мамы – фіялетавыя… Малюнкі вельмі выразныя, і 50% поспеху кнігі належыць менавіта ім.
Я напішу сваю першую ў жыцці рэцэнзію, таму што такія кнігі як “Кусь-Кусяндра” я лічу дрэнным густам у літаратуры. Калі коратка, то кніга – сырая, яна не выспела.
Але пачнем са станоўчага:
– бясспрэчна, да плюсаў належыць афармленне кнігі: папера, малюнкі, шрыфт і г.д.;
– ну і ідэя нядрэнная: кантроль, усведамленне сваіх эмоцый.
На жаль, са станоўчага на гэтым усё.
Тое адмоўнае, што робіць гэтую кнігу нечытальнай для нас:
– кніга напісана па-расейску, але беларускімі словамі; мова не ліецца, словы грувасцяцца і падаюць, як цэгла; і яшчэ да ведама: слова “ашмоцце” ужываецца ў дачыненні да старога адзення і шматкоў вопраткі, а не падраных часопісаў.
– часам адсутнічае сувязь паміж сказамі і абзацамі, нібыта думка не даведзена на канца, а ўжо пераскочылі да наступнага. Пачуццё, што апавядаецца “скачкамі”, таму чытаецца цяжка;
– назіраюцца сэнсавыя паўторы. Апавяданне расцягнута, на мой густ, можна на траціну скараціць;
– і найгалоўнейшае: я не зразумела, да чаго там кот, да чаго будзільнік. На мой погляд, наяўнасць такіх персанажаў мусіць быць абумоўлена іх сэнсавай значнасцю – чаму менавіта яны?
Апавяданне чытала даўно, перачытваць не маю сілы, таму спіс адмоўнага не поўны.
Я вельмі люблю кнігі і ніколі іх не выкідваю. Асабліва беларускія. Але, напэўна, гэта будзе першая. Гэта не літаратура, гэта графаманства.
Прабачце за негатыў. Але пляцоўка, спадзяюся, не толькі для станоўчых рэцэнзій.