Дэтэктыў – абсалютна не харэктэрны для маіх чытацкіх упадабанняў жанр. Намагалася ўзгадаць, калі папярэдні чытала, і нічога апроч нейкага зусім просценькага крымінальнага сюжэта, які чытаўся а 3й ночы на торуньскім вакзале ў чаканні цягніка і выключна з мэтай падвышэння слоўнікавага запасу польскай ў 2011м, згадаць не змагла.
“Срэбная дарога” Сціны Джэксан зусім выпадкова патрапіла ў адпачынкавую валізу ў апошні момант, і я пра гэта не пашкадавала. На вокладцы пазначка “Лепшы скандынаўскі дэтэктыў 2019 года”. Лепшасць параўнаць не магу, бо іншых не чытала, але гэты апынуўся харош. Скандынаўскую атмасферу вусцішы, пустэчы, бязлюднасці , самоты адчуваеш напоўніцу. Пераклад Алены Казловай асобнымі слоўцамі, кшталту мальцы ці прасека, у беларускую рэальнасць зрэдчас вяртае, але глыбіня і стэрыльнае святло поўначы не адпускае на працягу ўсёй кнігі.
Два паралельныя светы спакутаванага бацькі Леле і самотнай дзяўчыны падлетка Мэі паказваюць гэты бясконцы паўночны дзень і суцэльную белую ноч па-рознаму. У Леле – гэта срэбная дарога, на якой ён бясконца тры гады шукае сваю дачку… Свет напоўнены роздумам, рухам, цыгарэтным дымам і прасторай, прасторай ночы.
Для яго самае брыдкае ў цемры было тое, што яна прымушала яго бачыць сябе самога, што ўсё звярталася да ўнутранага.
Свет Мэі – ліпкая безвыходнасць і задушша трохкутнага паддашка, напоўненае болем і страхамі, з якіх яна кідаецца прэч у каханне.
Мэя глядзела на патыліцу Карла-Юхана, на якой завіваліся валаскі, і адчувала хваляванне ў жываце, быццам унутры яе нешта прачнулася. Нешта нове і незнаёмае.
Яна кінула курыць ужо на наступны дзень. Так імгненна яна закахалася. Яна думала пра яго водар, як за ім схавалася ўсё астатняе.
Страх суправаджае і герояў, і чытача штохвілінна.
Вельмі я ўпадабала чаргаванне паралеляў гэтых двух светаў па главах. Але на пэўным моманце гэтая чарга паламалася, і гэта нават трошкі раззлавала. У другой частцы гэтыя светы сустрэліся, і з’явілася трэцяя паралельная рэальнасць, напоўненая страшным болем і гвалтам… Праз яе і знойдуцца адказы на ўсе пытанні. Але спойлерыць не буду.) На тое ён і дэтэктыў, каб трымаць напругу чытача да фіналу.
Скажу яшчэ толькі, што тэкст вельмі кінематаграфічны, і апісанні прыроды і дыялогі выбудаваныя так, што ў іх уключаешся і бачыш унутраным зрокам карцінку дастаткова выразна. Не шукала, ці ёсць фільім па гэтым сюжэце, я б глянула, хоць і ведаю развязку.
… дарога змяілася перад ім, імкнулася наперад і праразала свой шлях, быццам талая вада праз глебу, ствараючы сувязь паміж людзьмі на добрае і на злое, каб нарэшце ўпасці ў мора і знікнуць. Калі б не дыханне побач з ім, яго б, відаць, зноў узялі ў палон добра знаёмыя яму адчай і бездапаможнасць. Але цяпер да яго прыйшло разуменне, што яму больш не трэба ездзіць бясконца.
Пошук быў скончаны.
P.S.: рэпліка другараднага героя, ветэрана афганскай вайны на астачу: “Людзі, якія ўсміхаюцца без дай прычыны, свецяць зубамі, каб прывабіць да сябе іншых. Гэта ў іх сядзіць зло.”
